یکی از سنتهای حسنهای که در سالیان اخیر در اکوسیستم استارتاپی کشور شکلگرفته، ارائهی گزارش سالانه عملکرد است. یکتانت هم چند سالی است که این کار را انجام میدهد و گزارشی که اخیراً در مورد عملکردش در سال 1399 منتشر کرده هم مفصل و هم حاوی نکات جالب زیادی است. در ادامه به مهمترین مسائلی که من پس از مطالعه این گزارش به ذهنم رسید اشاره میکنم:
کاربران در دنیا با سرعتی عجیب به سمت استفاده از موبایل برای همه چیز پیش میروند. گزارش یکتانت نشان میدهد که در ایران نیز کاربران از این موضوع مستثنی نیستند و در سال 99 نسبت کاربران موبایل محور با 9 درصد افزایش به 83 درصد رسیده است. یعنی از هر 6 کاربر، 5 نفر با موبایل اینترنت گردی میکنند.
مشاهدات میدانی بسیاری از ما نشان میدهد که متأسفانه بازده کاری در ایران بالا نیست. دیتای منتشر شده توسط یکتانت نیز این موضوع را تأیید میکند. ساعات پیک حضور کاربران دسکتاپ در وبسایتها از 8 صبح تا 2 عصر بوده و در همین بازه زمانی، میزان وبگردی موبایلیها هم بسیار بالاست. مسلماً چنین عادتی مانع انجام کار با تمرکز و بازده بالاست. پیشنهاد میکنم در این زمینه حتماً کتاب کار عمیق را مطالعه کنید و یا حداقل به اپیزودی از پادکست بی پلاس که در مورد این کتاب حرف میزند گوش بدهید.
ایجاد هوشمندی در انتخاب مخاطب هر تبلیغ و تلاش برای انطباق پرسونای مخاطب هر تبلیغ با ویژگیهای مد نظر تبلیغ دهنده یکی از نکات قابل توجه این گزارش بود. در فقدان سرویسهای دادهمحور جهانی، برداشتن هر یک از این گامها اکوسیستم تبلیغات دیجیتال کشور را به فضای استاندارد بینالمللی در حوزه اَدتِک نزدیکتر میکند. اینکه حدود نیمی از کمپینهای ساخته شده در یکتانت از ابزارهای هدفمندسازی تبلیغات استفاده کردهاند و سرویس کشف و جلوگیری از تقلب شرکت موفق به محافظتِ قابل توجه از بودجه تبلیغاتی شرکتها شده است نیز به خوبی نیاز بازار در این بخش را نشان میدهد. نگرانی من این است که پیادهسازی طرح صیانت باعث شود که استفاده از زیرساختهای پایهی بینالمللی که برای این هوشمندی نیاز هستند محدود شده و این گامهای رو به جلو از دست برود.
موضوع جالب دیگر برای من، تفاوت سلایق بر مبنای جنسیت بود. تفاوت درصد بازدید خانمها و آقایان در موضوعات مختلف به طور میانگین حدود 25 درصد است و این یعنی اینکه در فقدان دستهبندی جغرافیایی، درآمدی و… تعریف پرسونا بر مبنای جنسیت در مورد بسیاری از کسبوکارها راهگشاست.
بخشی از گزارش که به واژگان پرتکرار در کمپینهای کلیدواژهای میپردازد، به خوبی پرده از واقعیت تلخ سالیان اخیر در اقتصاد ایران برمیدارد. به علت تلاطمات شدید اقتصادی و وجود تورم بالا به صورت پایدار، تبلیغات مربوط به حفظ و افزایش ارزش سرمایه، بالاترین جایگاه را پیدا کردهاند. در واقع کاربران به دنبال مفاهیمی مانند رمزارزها، سرمایهگذاری، بورس و… بودهاند و بر همین اساس، کسبوکارهای متعددی برای پاسخگویی به این نیاز شکلگرفتهاند و باعث شدهاند این کلمات در تبلیغات پرتکرار شود. امیدوارم که سایر بازیگران این حوزه هم گزارش خود از بازار تبلیغات دیجیتال را به صورت عمومی عرضه کنند تا بتوان نکات جذاب دیگری به لیست بالا افزود.